Thu hồi đất là gì? Quy trình thu hồi gồm những bước nào và khi nào có thông báo thực hiện? Hãy Đầu Tư sẽ chia sẻ cho bạn những thông tin rất cần thiết trong bài viết này.
1️⃣ Thu hồi đất là gì?
Hiện nay, theo quy định về Luật Đất đai do Nhà nước ban hành, việc thu hồi đất có thể được xảy ra trong một số trường hợp. Vậy thu hồi đất là gì và những trường hợp nào sẽ bị nhà nước ban bố lệnh thu hồi?
Thu hồi đất là thuật ngữ quen thuộc chỉ việc Nhà nước quyết định thu hồi quyền sử dụng đất của một hộ gia đình hay một cá nhân hoặc một tổ chức nào đó theo Quy định tại Khoản 11 Điều 3 Luật Đất đai năm 2013. Trường hợp này xảy ra khi cá nhân, tổ chức có liên quan hoặc vi phạm pháp luật trong quá trình sở hữu và sử dụng đất.
Quá trình thu hồi là vấn đề được rất nhiều người dân quan tâm. Mặc dù là thuật ngữ khá quen thuộc và nhắc đến thường xuyên trong đời sống hàng ngày nhưng không phải ai cũng biết rõ thế nào thu hồi đất và các quy trình liên quan.
2️⃣ Các trường hợp bị thu hồi đất
Căn cứ theo Điều 16, 61 – 65 của Luật đất đai năm 2013, các trường hợp cần thu hồi như sau:
- Mục đích quốc phòng, an ninh hoặc dùng để phát triển kinh tế, xã hội hay lợi ích quốc gia và lợi ích của cộng đồng.
- Chủ sở hữu, người sử dụng đất vi phạm pháp luật liên quan đến Luật đất đai theo quy định của Nhà nước như cố tình sử dụng đất sai mục đích, phá hủy, hủy hoại phần đất đang sở hữu,…
- Người sử dụng đất ngừng sử dụng đất theo quy định của Nhà nước và tự nguyện trả lại phần đất cho Nhà nước hoặc việc sử dụng đất của người sở hữu đất đang có nguy cơ đe dọa đến cuộc sống và tính mạng của bản thân và người dân xung quanh.
3️⃣ Trình tự thu hồi đất
Khi có thông báo về việc thu hồi đất, các cơ quan có thẩm quyền sẽ tùy vào mỗi trường hợp thu hồi đất khác nhau mà làm việc theo các trình tự khác nhau như sau.
✅ Mục đích chung của quốc gia, cộng đồng
Đối với trường hợp thu hồi đất vì mục đích chung của quốc gia, cộng đồng:
- Cơ quan thẩm quyền gửi thông báo về việc thu hồi đất.
- Cơ quan thẩm quyền tiến hành điều tra, đo đạc và kiểm đếm đất.
- Các cơ quan có thẩm quyền tiến hành lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho hộ gia đình, cá nhân hoặc tổ chức bị thu hồi đất.
- Hoàn tất, thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường đã đề ra, hỗ trợ tái định cư cho cá nhân, tổ chức, hộ gia đình và tiến hành đưa ra quyết định thu hồi đất.
Có thể bạn sẽ quan tâm: Đất Lọt Khe – Pháp lý và Kinh nghiệm khi Mua Bán nhà đất xẻ khe
✅ Chủ sở hữu đất bị thu hồi do vi phạm pháp luật
Đối với trường hợp chủ sở hữu đất bị thu hồi do vi phạm pháp luật:
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành lập biên bản hành vi vi phạm.
- Căn cứ vào biên bản vi phạm đã lập đưa ra quyết định thu hồi đất.
- Tiến hành thu hồi đất và xử lý các giá trị hoặc tài sản gắn liền với phần đất bị thu hồi.
Cơ quan thẩm quyền quản lý và đấu giá quyền sử dụng đất.
✅ Theo quy điện hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện trả lại đất
Đối với trường hợp ngừng sử dụng đất theo quy điện hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện trả lại đất
- Trong trường hợp chủ đất có nhu cầu chuyển chỗ ở, không còn nhu cầu sử dụng đất hoặc tự nguyện trả lại đất thì gửi văn bản thông báo trả lại đất kèm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở cũng như các tài sản gắn liền với đất cho Cơ quan Tài nguyên và Môi trường.
- Đối với, các cơ quan ban hành tự nguyện trả lại đất vì lý do giải thể hoặc phá sản thì có thể gửi Sở Tài nguyên và Môi trường của địa phương giấy Quyết định giải thể và phá sản.
- Ngoài ra, trường hợp chủ sở hữu phần đất qua đời và không có người thừa kế thì có thể gửi Giấy chứng tử hoặc Quyết định tuyên bố người đã mất kèm văn bản xác nhận không có người thừa kế đến Phòng Tài nguyên và Môi trường.
- Các cơ quan có thẩm quyền sẽ căn cứ theo hồ sơ đã gửi tiến hành đưa ra quyết định thu hồi đất.
- Các cơ quan đến thu hồi đất và tiến hành quản lý, mở bán đấu giá quyền sử dụng đất.
4️⃣ Khi nào thông báo thu hồi đất?
Khi có quyết định thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân hoặc tổ chức, thông báo sẽ được các cơ quan có thẩm quyền sẽ căn cứ vào từng trường hợp thu hồi đất mà có thời gian gửi thông báo khác nhau nhưng thông thường sẽ có thời hạn từ 90 đến 180 ngày.
Cụ thể:
- 90 ngày: Đối với thu hồi đất nông nghiệp.
- 180 ngày: Đối với đất phi nông nghiệp.
Trong văn bản thông báo sẽ nêu rõ các nội dung như:
- Kế hoạch thu hồi đất được diễn ra như thế nào?
- Công tác điều tra, khảo sát, đo đạc và kiểm đếm của Cơ quan thẩm quyền.
- Con dấu xác nhận của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền được nhắc đến theo quy định về việc thu hồi đất của Luật đất đai.
Có thể thấy, việc thu hồi đất có thể được diễn ra với nhiều lý do khác nhau. Không chỉ do chủ sở hữu đất có hành vi vi phạm Luật đất đai mà ngay cả phần đất có khả năng đáp ứng nhu cầu và lợi ích của cộng đồng cũng có thể bị Nhà nước thu hồi.
Bên cạnh đó, trong trường hợp người dân tự nguyện dừng sử dụng đất có thể liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền và tiến hành trao trả phần đất cho Nhà nước theo quy định.
Trên đây là những thông tin chi tiết về thu hồi đất mà Hãy Đầu Tư đã tìm hiểu được. Hy vọng có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về các trường hợp thu hồi đất. Theo dõi chuyên mục Bất Động Sản của chúng tôi để tìm hiểu về đầu tư đất đai nhé!
Hãy Đầu Tư đã tham khảo bài viết tại những nguồn như:
- thuvienphapluat.vn – Thông báo thu hồi đất và 4 điều cần biết – 06/08/2022