1. Bản chất của thị trường chứng khoán.
“Chẳng có gì mới trên phố Wall hay trong đầu cơ chứng khoán. Những gì xảy ra trong quá khứ sẽ lặp lại trong tương lai. Đó là bởi bản chất con người không bao giờ thay đổi và cảm xúc con người luôn ảnh hưởng xấu đến trí tuệ của họ” (Jesse Livermore).
“Bản chất của con người không bao giờ thay đổi. Vì vậy, thị trường chứng khoán cũng không bao giờ thay đổi. Chỉ có những khuân mặt, túi tiền, những người nghiện cổ phiếu và các nhà vận động môi giới, các cuộc chiến tranh, thiên tai và công nghệ là thay đổi. Thị trường tự thân nó không bao giờ thay đổi. Tại sao lại vậy? vi bản chất con người không đổi và con người điều khiển thị trường – Chứ không phải lẽ phải hay nền kinh tế kinh tế. Chắc chắn nó cũng không theo tính logic. Chính cảm xúc của con người điều tiết thị trường và hầu hết vạn vật trên hành tinh này” – (Chết vì chứng khoán).
“Ở mọi thời kỳ, về cơ bản hành động của con người trên thị trường chứng khoán là không hề thay đổi, đó là vì long tham, sợ hãi, thiếu thông tin và có hy vọng. Đó là lý do tại sao các mô hình và công thức số liệu lặp lại, không thay đổi”. (Jess Livermore- Học cách chơi chứng khoán”). – (Đặc điểm này được diễn giải trong Bài Bò và Gáu; Bí mật tâm lý đám đông).
*Làm thế nào để kinh doanh trong thị trường cổ phiếu “How to trade in stockmarket”
“Ý chí giúp chúng ta đạt được mục đích, chứ không phải trí tuệ. Tài năng và may mắn chưa đủ. Chỉ có sự quyết tâm làm việc chăm chỉ và nhẫn nại mới có thể thực hiện được những việc không thể. Không có con đường tắt; không có cách nào dễ dàng. Đặc biệt là khi bạn khám phá thị trường cổ phiếu”. –(Chết vì chứng khoán).
“Chứng khoán – một trong những trò chơi hấp dẫn nhất thế giới. Nhưng nó không phải giành cho những kẻ ngu ngốc, suy nghĩ lười biếng với giới hạn cảm xúc thấp không chịu được áp lực lớn, cũng không thích hợp cho những người ưa mạo hiểm thích làm giàu nhanh từ Chứng khoán. Họ sẽ chết bởi nghèo đói”. (Jess Livermore).
“Thị trường là nơi học hỏi không ngừng, cuộc chơi không bao giờ kết thúc và không bao giờ biết đủ để luôn thắng trên thị trường”. (Jess Livermore)
Thị trường là những con sóng dao động không ngừng nghỉ, không có đỉnh và không có đáy.
Thị trường là do con người tạo ra và bị chi phối bởi chính hành vi tâm lý của con người. Do đó để thành công bạn nhất định phải hiểu rõ bản chất của thị trường.
2. Những đặc điểm của người mới vào nghề:
Những đặc điểm trader mới vào nghề không khác gì con bạc và với một tâm thế ảo tưởng
Đặc điểm của những người tham gia Casino, là ảo tưởng và sự cay cú. Đây là khởi nguồn cho mọi sai lầm. Tới 90% các con bạc khi bước vào sòng bài với tâm thế ảo tưởng có thể kiếm đc tiền thậm chí rất nhiều tiền sau khi đánh bạc, nhưng sau đó, họ bước ra khỏi sòng bài với tâm thế của kẻ cay cú. Trong sự nghiệp trader của tôi, cũng đã chứng kiến nhiều trader gắn mác đầu tư tài chính đỉnh cao , nhưng thực chất họ đang ở tâm thế của một con bạc.
Những người tham gia lĩnh vực tài chính đầu tư: Chứng khoán, ngoại hối..khi mới vào, họ tràn chề những kỳ vọng chinh phục thị trường. Một lệnh tham gia họ có thể kiếm đc rất nhiều tiền, chính vì đặc điểm này, đã đưa họ đến một ảo tưởng viễn tưởng mà quên mất đi các quy tắc quản trị rủi ro, quản trị nguồn vốn. Họ dần tăng khối lượng giao dịch và cường độ vào lệnh. Có một đặc điểm chết người nữa mà con bạc nào cũng mang trong người đó là “ khát nước” .
Nếu như bạn bước vào thị trường không được hướng dẫn hay chỉ bảo về vấn đề quản trị rủi ro, quản trị cảm xúc thì đây sẽ là lỗ hổng rất lớn dẫn đến những số lần phá huỷ tài khoản của bạn. Tôi đã không ít lần chứng kiến nhiều trader vào lệnh với khối lượng rất lớn, để khi giảm volume lại thì điều này là rất khó với chính họ. Không khác gì bảo bạn đang lái 1 chiếc công thức 1 với tốc độ kinh hoàng trở về đi 1 chiếc xe đạp cọc cạch mang nhãn hiệu Thống Nhất vậy. Càng ngày họ càng tăng khối lượng lên sau mỗi lệnh thua nhằm gỡ lại những gì đã mất, rất không may điều này thuộc phạm trù tâm lý giao dịch, vô hình chung bạn vô tình bị thôi miên bởi market mà quên mất bản thân mình là ai. Khi đã say đòn của market, bạn bắt đầu gia tăng khối lượng nhằm trả thù thị trường. Với hy vọng gỡ lại những gì bạn đã mất, lúc này kỹ năng phân tích của bạn đã biến mất, kỹ năng phán đoán trở về 0 . Thay vào đó là cảm giác cay cú, thù hằn market. Với một tâm lý của kẻ thua cuộc, thông thường để giảm khối lượng vào lệnh lại là điều không thể. Vì trong suy nghĩ anh ta: có ăn đc cũng không đủ bù lại số đã thua lỗ, và anh ta tiếp tục gia tăng khối lượng và vượt tầm kiểm soát…. Đây chính là nguyên nhân thua lỗ lớn nhất, tài khoản ra đi nhanh nhất của một trader. Nhưng ít kẻ nào nhận thức được điều đó ,họ đổ lỗi do họ quá đen, họ đổ lỗi do những hệ thống giao dịch không hiểu quả.
3. Và thế là…: Hành trình đi tìm chén thánh bắt đầu: Là một trader chậm chững bước vào nghề những năm 2010-2011 tôi đã tiêu tốn cho hơn 2000 usd cho các hội thảo, video, sách và khoá học giao dịch đỉnh cao. Đỉnh điểm, tôi đã dành nhiều giờ mỗi ngày( thậm chí thức trắng từ 19h tối đến 7h sáng ngày hôm sau, lùng sục qua nhiều trang mạng về các indicator và hệ thống giao dịch,các diễn đàn thảo luận( Tôi nhớ không nhầm lúc đó là công cụ Bollinger Bands và Stoch,RSI đơn giản vì nó quá dễ nắm bắt , tiếp sau đó là hệ thống Ichimoku dây dợ nhằng nhịt, rồi chuyển qua các đương MA đủ các chỉ số 3-5-10-12-14-21-50-100… Và cả Fibonacci thần thánh, Và là tín đồ của các mô hình. Nói chung từ tây sang đông , từ bắc xuống nam. Tuy nhiên, bất chấp tất cả những nỗ lực này, tôi vẫn gặp vấn đề về kiếm lợi nhuận sau đó. Tuy nhiên, tất cả các nỗ lực đó không phí phạm. Một điều là, tôi đã khám phá và kiểm tra một lượng lớn các hệ thống giao dịch (Cái mà người ta vẫn gọi là chén thánh. Và Tôi biết chắc bạn rất mong muốn tôi chia sẻ trong cuốn sách này).
4. Phân tích kỹ thuật có thần thánh?: Có thể tôi sẽ làm bạn thất vọng đôi chút… Nhưng tôi sẽ tiết kiệm cho bạn hàng năm trời thời gian và công sức ngay bây giờ :là đại đa số “các hệ thống” giao dịch ở đó có thể tổng hợp bởi một vài điểm sau:
1. Mua khi chỉ báo kỹ thuật báo A, Bán khi chỉ báo kỹ thuật báo B.
2. Mua khi bạn thấy mô hình dạng X, Bán khi bạn thấy mô hình dạng Y.
3. Mua ở mức hỗ trợ, Bán ở mức kháng cự.
4.Mua dựa vào đột phá của mức kháng cự, bán dựa vào đột phá của mức hỗ trợ.
Đây là 4 câu thần chú mà lặp đi lặp lại đến phát ngán của các thầy dạy Forex. Hãy chọn bất kỳ cuốn sách “chiến lược giao dịch” nào hoặc ghé thăm bất kỳ trang web giao dịch nào, hay các lớp bạn đã được đào tạo bạn thường tìm thấy vài biến thể của bốn điểm trên.
Tôi đã thấy “các chiến lược” này được nhai đi nhai lại vô nghĩa trong hơn 7 năm nay. Vấn đề lớn nhất ở đây là gì? Nếu tất cả những hệ thống có thể bách chiến bách thắng, bất khả chiến bại, thì có lẽ, những lời chia sẻ trong cuốn sách này là thừa thãi, và bạn nên gấp nó lại và vứt ngay vào thùng rác. Và bạn hoàn toàn có thể sử dụng nó để có thể trở thành một tỷ phú sánh ngang với Soros, Warren- hoặc bắt đầu có thể đứng ngang hàng ngay tại Việt Nam với Phạm Nhật Vượng hay những tỷ phú khác.
Điều tôi muốn khuyên ở đây: Hãy dè chừng với chính công cụ phân tích của bạn. Bởi vì chính nó có thể giết chết bạn trong một phút nổi giận của thị trường. Hãy thử một ví dụ: Nếu bạn và đối thủ của bạn đều cầm 2 khẩu súng thì ai sẽ là người phải nằm xuống? Câu trả lời đơn giản: Kẻ nào nhanh hơn,chính xác hơn kẻ đó là kẻ thắng cuộc. Điều này tương tự như việc bạn đặt lệnh mua/bán theo các chỉ số của hệ thống giao dịch bạn. Yếu điểm của các hệ thống là các chỉ báo thường chậm hơn các đường giá. Và khi chúng ta nhìn lại quá khứ thì đây là hệ nhận thức chậm của ý thức của chính chúng ta. Nhưng các tay to cá mập thì lại luôn nhanh hơn chúng ta một bước. Nếu bạn biết rằng đa số các trader đợi mua EUR/USD, bạn nên làm gì? Một điều chắc chắn là bạn sẽ hành động bằng cách mua trước họ , trước khi họ thực hiện các lệnh mua vào. Theo cách này, trên thị trường FX cũng như các thị trường đầu cơ, lệnh của bạn sẽ được đẩy thành có lợi bởi hành vi mua của những cá mập. Điều này, là bản chất của lợi nhuận giao dịch.
Bạn chỉ có thể kiếm tiền, nếu bạn có thể đoán trước các hành động của các trader khác. Hãy nghĩ về điều này. Nếu mọi người học giao dịch theo các cách giống nhau, ai sẽ là người kiếm được tiền? Nếu mọi người “mua ở mức hỗ trợ”, ai là người bán cho họ?hoặc tất cả các trader đều hành động giống nhau thì ai sẽ là người thua cuộc? Đó là lý do mà tất cả các thày dạy các khoá học phân tích ,các bạn đã học hết nhưng không thể kiếm được tiền từ thị trường. Nếu như bạn cố thắng set up (thiết lập) tư duy rằng hệ thống giao dịch là đủ để kiếm tiền ,tức là bạn đang tự cài đặt mình thất bại như những người khác. Và không khác gì việc, thằng mù dắt thằng mù đi vào chỗ chết. Vậy tại sao các lớp học đào tạo vẫn tràn lan và nhiều đến như vậy? Đơn giản là vì dạy phân tích kỹ thuật rất dễ dàng. Nếu bạn chỉ cần bỏ chút thời gian ngồi nghiền ngẫm suy nghĩ là hiểu được hết các cơ chế hoạt động của indicator và hệ thống và bạn cũng sẽ hoàn toàn có thể mở các lớp dạy người khác. Nhưng chỉ vì bạn ham muốn làm giàu nhanh, nên bạn nhanh chóng muốn bỏ tiền đi học ngay các lớp dạy chủ yếu về phương pháp giao dịch, hệ thống giao dịch, và đốt cháy giai đoạn, mà quên mất rằng: nếu anh ta có một vũ khí bí mật, thì anh ta đâu cần thiết phải dạy cho bạn để thu một vài đồng học phí không đáng. Tất nhiên ở đây tôi không đánh đồng tất cả, Tôi chỉ nói tới các vấn đề về dựa vào một hệ thống khó có thể tồn tại trong thị trường một cách dài hạn. Vì vậy, bạn đừng ngạc nhiên ,khi ở ngoài kia các nhà đào tạo vẫn đang sâu xé nhau, dìm hàng nhau chỉ vì một lý do đơn giản: “Anh đã kiếm được tiền của thị trường từ phương pháp của anh chưa? “ Tất nhiên, vẫn có những nhà đào tạo có nội dung khác biệt, nhưng tôi không thể đo được tầm hiểu biết của họ tới đâu vì kiến thức trong nghành tài chính là rất rộng. Và dù sao, bạn vẫn phải thầm cảm ơn họ, vì đã cho bạn những bài học tốt và cả những bài học về sự thất bại. Nhưng tôi biết chắc chắn: Người thầy tốt nhất trong nghành này chính là người thầy mang tên THỊ TRƯỜNG.
5. Chén thánh giúp bạn chiến thắng nằm ở đâu?: Trong suốt quá trình tư vấn chiến lược cũng như cung cấp chiến lược của tôi tới các trader, Đã nhiều lần tôi làm các thí nghiệm khách nhau về hành vi và hình thái của trader. Tôi đã làm 1 thí nghiệm, với 10 người cùng mở tài khoản với số tiền như nhau và được tôi cung cấp tín hiệu giao dịch như nhau với các điểm dừng lỗ và chốt lời như nhau. Sau 6 tháng kết quả của 10 trader và 10 tài khoản khác nhau hoàn toàn? Câu hỏi lý do tại sao lại như vậy? Nếu như 10 người tham gia thí nghiệm đều là những con robot vô chi vô giác thì chắc chắn 1 điều kết quả sẽ y như nhau, Tuy nhiên vì chúng ta là con người có tình cảm, có lý trí, quyết định mỗi người khác nhau ở đây điều lớn nhất chính là Volume ( khối lượng) vào lệnh. Chính từ những khối lượng giao dịch sẽ tác động vào tâm lý của các trader. Tôi dám cá rằng, những nhà đầu tư ra vào lệnh với khối lượng lớn họ thường gồng lời/ gồng lỗ khó khăn hơn rất nhiều những nhà đầu tư vào lệnh vừa phải với mức vừa phải trong tầm kiểm soát. Cũng chính khối lượng giao dịch cũng sẽ tác động trực tiếp vào balance và equity của chính tài khoản của bạn. Không ít các trader đã tự ý di dời điểm dừng lỗ, thậm chí không đặt dừng lỗ vì kỳ vọng giá có thể quay trở lại các điểm mua bán của anh ta, và kết cục thì anh ấy đã không còn cơ hội nào để làm lại khi tài khoản đã cuốn bay theo những con sóng.
Yếu tố lớn nhất của Trader không phải là phương pháp giao dịch, cũng không phải là những chén thánh Indicator mà chúng ta được học, mà yếu tố sống còn nằm trong Tâm lý giao dịch – và phương pháp Quản Lý Vốn sẽ giúp chúng ta tồn tại cũng như chế ngự bản thân. Điều này rõ ràng không thể học 1 sớm 1 chiều mà cần theo thời gian và sự trải nghiệm, nếu bạn được huấn luyện trong một môi trường chuyên nghiệp thì bạn có thể sẽ được rút ngắn thời gian “ trả giá cho thị trường “. Vì vậy, hãy cẩn trọng với các chiến lược mua bán tràn lan trên các mạng xã hội và trên các website, Hãy coi chúng chỉ là một trong những ý kiến tham khảo. Bạn cần phải đi trên chính đôi chân của mình để đến được đích, chứ không phải dựa vào đôi chân của người khác (Trích: đoạn chia sẻ từ Phúc Trần).
6. Khi tham gia thị trường tài chính bạn đang thực sự chiến đấu với ai?
Thị trường tài chính bao gồm:
1. Thị trường Bất động sản
2. Thị trường chứng khoán
3. Thị trường FX (vàng, forex)
4. Thị trường mới xuất hiện và là xu hướng mới là Crypto (tiền điện tử)
Thành phần tham gia thị trường tài chính bao gồm:
1. Chính phủ các quốc gia
2. Các ngân hàng TW
3. Các siêu ngân hàng (ngân hàng thương mại quốc gia, liên minh các quốc gia…)
4. Các quỹ đầu cơ
5. Nhà đầu tư nhỏ lẻ (cá lòng tong, chính là chúng ta).
Vậy khi các bạn tham gia thị trường các bạn xác định các bạn đang chiến đấu với những ai, hiểu được cuộc chơi thì các bạn mới có cơ chiến thắng.
7. Cần làm gì để có thể chiến thắng thị trường.
“Ý chí giúp chúng ta đạt được mục đích, chứ không phải trí tuệ. Tài năng và may mắn chưa đủ. Chỉ có sự quyết tâm làm việc chăm chỉ và nhẫn nại mới có thể thực hiện được những việc không thể. Không có con đường tắt; không có cách nào dễ dàng. Đặc biệt là khi bạn khám phá thị trường cổ phiếu”. –(Chết vì chứng khoán).
“Chứng khoán – một trong những trò chơi hấp dẫn nhất thế giới. Nhưng nó không phải giành cho những kẻ ngu ngốc, suy nghĩ lười biếng với giới hạn cảm xúc thấp không chịu được áp lực lớn, cũng không thích hợp cho những người ưa mạo hiểm thích làm giàu nhanh từ Chứng khoán. Họ sẽ chết bởi nghèo đói”. (Jess Livermore).
“Thị trường là nơi học hỏi không ngừng, cuộc chơi không bao giờ kết thúc và không bao giờ biết đủ để luôn thắng trên thị trường”. (Jess Livermore)
Thị trường là những con sóng dao động không ngừng nghỉ, không có đỉnh và không có đáy. Thị trường là do con người tạo ra và bị chi phối bởi chính hành vi tâm lý của con người. Do đó để thành công bạn nhất định phải hiểu rõ bản chất của thị trường.
Khi tham gia thị trường tài chính đặc biệt là chứng khoán, các bạn phải phân biệt được các trường phái tham gia thị trường, gồm:
- Đầu cơ: thị trường làm giá (do cá mập làm giá)
- Đầu tư: định giá được giá trị thật, mua và nắm giữ
- Kinh doanh: lướt song (phải biết stop loss)
Nhiệm vụ các bạn là phải hiểu được các trường phải và chọn cho mình một trường phái để tham gia.
Thị trường có ba trường phái phân tích:
PHÂN TÍCH CƠ BẢN + PHÂN TÍCH KỸ THUẬT + PHÂN TÍCH TÂM LÝ, 3 thằng này gộp với nhau…thì mới chỉ nắm được 25% chiến thắng. 75% còn lại là: 25% kế hoạch + 25% quản lý vốn + 25% tâm lý chiến bản thân (kỷ luật).
Như vậy để có thể thành công trên thị trường chứng khoán, yếu tố quyết định không phải nằm trong kiến thức về phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật, phân tích tâm lý…mà nó nằm trong chính con người của bạn đó là tính kỷ luật (tâm lý chiến), nghệ thuật quản lý vốn và kế hoạch và tuân thủ kế hoạch. Muốn có nó các bạn phải học và luyện tập hàng ngày trên thị trường.
