Chỉ số ROIC là gì? Các bộ phận cấu thành chỉ số

Chỉ số ROIC được nhiều người đầu tư biết tới. Có thể nói đây là kiến thức cơ bản mà một người đầu tư cần nắm bắt được trước khi bắt tay vào công việc. Cùng Hãy Đầu Tư tìm hiểu ý nghĩa của chỉ số này ra sao trong chứng khoán.

1️⃣ Chỉ số ROIC là gì? Công thức

Nhiều người đầu tư mới khi nghe tới chỉ số ROIC thì khá bỡ ngỡ. Đúng vậy, đây là chỉ số khá cơ bản và một người đầu tư bắt buộc cần nắm bắt được. Chỉ số ROIC là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh Return on Invested Capital. Ý nghĩa đơn giản được hiểu của cụm từ này đó là tỷ suất sinh lời hoặc hiệu suất.

Mục đích hướng tới là đo lường được tỷ lệ phần trăm lợi nhuận thu về khi tiến hành đầu tư một dự án nào đó. Thông qua ROIC chúng ta có thể thấy được hiệu quả thu nhập của một nhà đầu tư khi sử dụng vốn vào các công trình đầu tư như thế nào. Công thức chi tiết là:

Để giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về các thành tố trong công thức này, Hãy Đầu Tư sẽ giải thích chi tiết trong phần tiếp theo.

2️⃣ Chỉ số ROIC có các thành phần nào

Một doanh nghiệp để đầu tư được hiệu quả và có lời cần sử dụng đến phương trình tính chỉ số ROIC. Phương trình này để có thể tính được cần đến sự có mặt của hai yếu tố. Đó là NOPAT và vốn đầu tư. Cụ thể về hai thành phần như sau.

✅ NOPAT- lợi nhuận hoạt động ròng sau thuế

Net Operating Profit After Taxes là từ tiếng anh viết hoàn chỉnh của NOPAT. Nó được biết tới là số lượng tiền mặt còn lại sau khi đã trừ đi các khoản thuế cần nộp do một công ty tạo ra.

Các nhà đầu tư, các cổ đông lớn nhỏ cùng với người thành lập sẽ có quyền sử dụng nguồn tiền này để tham gia đầu tư bất cứ lúc nào. Thu nhập ròng dùng để so sánh phân tích tài chính, định giá nhà đầu tư và công ty.

Thu nhập ròng là gì? Đây là phần dưới cùng sau báo cáo thu nhập của một công ty hay tổ chức. Đây là yếu tố rất quan trọng, phản ánh được tình trạng hoạt động của công ty. Tuy nhiên trên thực tế cho thấy, không phải lúc nào thu nhập ròng được thống kê cũng chính xác.

Để khắc phục tình trạng đó, NOPAT được xuất hiện. Thước đo này được đánh giá là tốt hơn, có giá trị hơn vì nó cho biết lợi nhuận chính xác của một công ty mà không vướng phải các khoản nợ tài chính. Nó cũng dần trở thành một bộ phận để tính chỉ số ROIC.

Công  thức tính NOPAT là:

NOPAT = EBIT (1-thuế suất hiệu dụng)

Trong đó EBIT chính là thu nhập trước lãi vay và thuế.

Xem thêm: Chào bán chứng khoán là gì? Các phương thức chào bán

✅ Bộ phận tính chỉ số ROIC- vốn đầu tư

Để tính được chỉ số ROIC thì cần tới yếu tố thứ 2 đó là vốn đầu tư. Vốn đầu tư được hiểu đơn giản đó là số tiền đầu tư được rót vào một công ty nào đó trong suốt quá trình hoạt động của nó. Có hai hình thức đầu tư:

• Các cổ đông lớn nhỏ lựa chọn bỏ tiền đầu tư vào cổ phiếu của công ty đó.
• Trong khi đó chủ của doanh nghiệp lại dành số tiền đó đi đầu tư vào nợ ngắn hoặc nợ dài, trong đó có đầu tư trái phiếu.

Vốn đầu tư linh động và trải dài, chính vì vậy mà chỉ số ROIC cũng thay đổi thường xuyên. Yêu cầu cần cập nhật và tính toán liên tục. Mỗi một khoảng thời gian trôi qua, kết quả của chỉ số lại thay đổi đến nỗi chóng mặt.

Doanh nghiệp khi có vốn đầu tư sẽ được phục vụ vào hai mục đích chủ yếu. Thứ nhất là phục vụ cho các công tác hoạt động hằng ngày của mỗi công ty. Thứ hai là công ty có thể sử dụng vốn đó để đi thiết lập các dự án ngân sách vốn hiện có. Các hình thức bao gồm mua bán kết hợp mở rộng các tài sản cố định có giá trị lớn.

Công thức tính vốn đầu tư là:

Vốn đầu tư = Nợ + Vốn chủ sở hữu – Tiền và các khoản tương đương tiền

✅ Ví dụ về ROIC

Để giúp bạn hiểu rõ hơn về chỉ số này thì chúng tôi sẽ có một ví dụ cụ thể như sau:

Chẳng hạn doanh nghiệp Y bán mặc hàng thời trang dã ngoại. Họ có C và D là chủ sở hữu doanh nghiệp nhưng muốn có thêm vốn bằng cách cho Z đầu tư vào công ty này. Z muốn phân tích tình hình tài chính của công ty và tìm hiểu thêm về hoạt động kinh doanh trức khi tham gia nên đã hỏi những thông tin chi tiết vào năm trước đó thì biết được những số liệu như sau:

• Thu nhập ròng của công ty Y là: 500 ngàn đô
• Cổ tức của Y là: 10 ngàn đô
• Tổng số vốn đầu tư đã có là: 75 ngàn đô

Với những con số trên thì có thể tính được ROIC của công ty Y này là:

ROIC = (50,000−10,000)/ 75,000 = 53.33

Giải thích chỉ số này ta có thể hiểu rằng mỗi đô la đầu tư vào công ty Y thì sẽ tạo ra được 53 xu. Tuy thuộc vào thời điểm và ngành hàng thì đây có thể xem là một chỉ số lợi nhuận khá cao. Các nhà đầu tư cần so sánh với các doanh nghiệp khác để chắc chắn hơn nhé!

3️⃣ Chỉ số ROIC có ý nghĩa gì đối với doanh nghiệp?

Có thể thấy việc tính toán chỉ số ROIC vô cùng quan trọng với sự phát triển của một công ty. Chính vì vậy trong quá trình thu thập tài liệu và tính toán cần có sự tỷ mỹ.

• Chỉ số ROIC giúp cho người điều hành của một công ty hay tập đoàn biết được nguồn vốn đầu tư của mình đang được sử dụng như thế nào. Lợi nhuận cũng như thiệt hại ra sao.
• Chỉ số ROIC cung cấp những số liệu đầu tư. Nhà quản lý tài chính dựa vào đó để phân tích và nhìn ra hướng đi trong tương lai có sinh lời cho công ty hay không. Nếu chưa phù hợp thì cần điều chỉnh để việc đầu tư hiệu quả hơn.
• Chỉ số ROIC có thể được dùng để kiểm nghiệm tỷ suất lợi tức trên vốn đầu tư để có thể đưa ra quyết định tốt nhất.
• Chỉ số ROIC dùng để so sánh với chi phí vốn bình quân gia quyền của công ty. Chi phí vốn bình quân lớn hơn thì là hướng đi tốt. Nếu kết quả so sánh mà chi phí vốn bình quân nhỏ hơn thì cần có phương hướng điều chỉnh đầu tư.

Trong đầu tư và kinh doanh có rất nhiều các thuật ngữ khác nhau. Để có thể trở thành một nhà kinh doanh tốt, một người đầu tư giỏi việc của bạn là học những kiến thức cơ bản trước. Nắm bắt được cách so sánh và sử dụng chúng sao cho khoa học.

Xem thêm: Thị trường tiền tệ là gì? Thông tin quan trọng cần biết

4️⃣ Ứng dụng chỉ số ROIC trong chứng khoán

Đây là chỉ số có khá nhiều ý nghĩa và giúp cho việc đánh giá của nhà đầu tư rõ ràng hơn. Cách tính chỉ số ROIC cũng có thể áp dụng trong mọi lĩnh vực khác nhau vi nó là tiêu chuẩn chung. Công thức này cũng là bằng chứng chính minh một công ty tạo ra những lợi nhuận.

Với những nhà đầu tư chứng khoán sẽ dùng ROIC như là phương pháp nhằm xác định lợi thế cạnh tranh của công ty đó so với những đối thủ khác. Các công ty này có thể bảo vệ biên lợi nhuận cùng thị phần của mình trong thời gian lâu dài hay không?

Chỉ số này giúp những anh em nào đầu tư sàng lọc được những tài khoản tiềm năng. Nó luôn được tính theo tỷ lệ % và biểu diễn theo dạng giá trị 12 tháng mỗi năm. Vì thế, nếu như bạn phân tích công ty nào đang hoạt động nhưng mức vốn bằng không thì chứng minh rằng công ty này không có đủ vốn duy trì cho các hoạt động khác trong tương lai.

5️⃣ Chỉ số ROIC bao nhiêu là tốt?

Khi đầu tư dài hạn, người đầu tư không thể không áp dụng mỗi một chỉ số ROIC. Và khi tính ra được con số này thì chúng ta có hai trường hợp cao và thấp chi tiết như sau:

✅ Nếu ROIC thấp

Nếu chỉ số ROIC thấp thì công ty này có giá trị ít hơn nhiều so với số tiền đầu tư đã bỏ ra. Những doanh nghiệp có chỉ số ROIC thấp thì các nhà giao dịch thường tránh xa vì tổ chức này có vẻ không sử dụng vốn hiệu quả.

Nguyên nhân cũng có rất nhiều như ban lãnh đạo có những chiến lược hoạt động không hiệu quả, định hướng kém, công ty không có lợi thế cạnh tranh lâu dài. Vì vậy, doanh nghiệp này kém hấp dẫn hơn hẳn so với những đơn vị cùng ngành khác.

✅ Nếu ROIC cao

Nếu chỉ số này cao thì đương nhiên lợi nhuận khi bạn đầu tư cũng cao hơn. Công ty này có lợi thế cạnh tranh cực tốt và có thể duy trì được lâu dài. Vì vậy, đây là cơ hội đầu tư khá tốt khi bạn kiếm được một nơi có chỉ số ROIC ổn áp như thế này.

✅ Lời khuyên về ROIC

Tóm gọn lại, nếu lợi tức trên vốn đầu tư càng cao thì khả năng có các giá trị bền vững và lâu dài tốt hơn hoặc ngược lại. Nếu bạn hy vọng vào chọn được công ty có khả năng tái đầu tư những khoản thu nhập này nhằm xây dựng giá trị thực thặng dư thì ổn hơn một công ty có sự phân bổ vốn không hề hiệu quả.

Thực tế thì cơ hội để đầu tư không phải lúc nào cũng có nên việc tái sử dụng vốn cũng là một cách thông minh để có được những mức lợi nhuận tốt. Điều này, chứng minh ban lanh đạo doanh nghiệp đã có tầm nhìn và chiến lược phát triển đúng đường.

Không những chỉ đánh giá về chỉ số ROIC mà nhà đầu tư cần so sánh với chi phí sử dụng vốn bình quân là WACC của các doanh nghiệp. Nếu như ROIC lớn hơn thì công ty này có lợi nhuận kinh doanh cao hơn cả chi phí vôn. Nó tạo ta giá trị cho các cổ đông của mình. Thường những công tuy này có mã cổ phiếu cực kỳ hấp dẫn cho các nhà đầu tư.

6️⃣ So sánh ROIC với ROE, ROI, ROCE

Ngoài việc so sánh ROIC với WACC  thì cũng nên phân tích với những chì số khác để có cái nhìn tổng quan về doanh nghiệp. Bề ngoài, những các chỉ số này có vẻ dễ bị lẫn lộn nhưng thực chất chúng vẫn có nhiều điểm khác biệt như sau:

✅ Chỉ số ROIC và ROE

ROE là con số thể hiện tỷ số lợi nhuận trên vốn của chủ sở hữu doanh nghiệp. Nó thể hiện công ty nay đang có được bao nhiêu lợi nhuận so với tổng giá trị tài sản sau khi trừ nợ nần. Còn ROIC lại là con số tập trung vào lợi nhuận được tạo ra ở cả vốn của người sở hữu doanh nghiệp lẫn những khoản nợ mà công ty này có.

✅ Chỉ số ROIC và ROI

Chỉ số ROI chính là lợi tức đầu tư nhưng không có khoảng thời gian chuẩn sát nào để tính toán được. Trong khi đó ROIC được tính chỉ trong vòng 1 năm (tương đương 12 tháng). Vì vậy, chỉ số ROIC giúp xem xét mọi hoạt động mà công ty này đã thực hiện nhằm tạo ra mọi lợi nhuận.

Chỉ số ROI thì chỉ tập trung vào đúng một hoạt động duy nhất. Cụ thể, bạn chỉ tính số ROI bằng cách chia lợi nhuận trên các hoạt động riêng lẻ từ các chi phí đầu tư mà thôi.

✅ Chỉ số ROIC và ROCE

Chỉ số ROCE tương đương lợi nhuận trên vốn đã sử dụng lao động. Hai chỉ số có điểm khác nhau cơ bản là ở mẫu số trong công thức. ROIC sử dụng lợi nhuận hoạt động ròng chia vốn đầu tư còn ROCE thì dùng lợi nhuận ròng chia cho vốn của chủ sở hữu.

Chỉ số ROIC rất quan trọng đối với các doanh nghiệp. Nó mang tới nhiều thông tin và dựa vào đó nhà đầu tư biết được tình hình đầu tư của công ty. Sau đó có thể tiếp tục phát triển hay cần điều chỉnh, mọi người sẽ họp lại với nhau để đưa ra quyết định. Bài viết của Hãy Đầu Tư bạn đang đọc thuộc chuyên mục Chứng Khoán. Chúc các nhà đầu tư thành công!

Bài viết đã được tham khảo từ:

• careerlink.vn – ROIC là gì? Tầm quan trọng và công thức tính – 27/08/20222
• vnexpress.net – ROIC là gì? – 28/08/2022
• finhay.com.vn – Cách tính và ứng dụng của chỉ số ROIC trong đầu tư chứng khoán – 29/08/2022