Proof of Stake là gì? Hãy Đầu Tư sẽ giúp bạn tìm hiểu về thuật toán làm việc từ nền tảng Blockchain. Từ đó, bạn có thể áp dụng để stake một số lượng tài sản nhất định.
1️⃣ Proof of Stake là gì?
Proof of Stake (viết tắt là PoS hay còn gọi là Bằng chứng cổ phần). Nó chính là thuật toán làm việc trên nền tảng Blockchain và cho phép người sử dụng tìm kiếm được các phần thưởng trong việc xác thực những khối trên blockchain. Bạn cũng có thể hiểu đơn giản là người dùng ký gửi (Stake) một số lượng tài sản nhất định và trở thành một Validator (hay còn gọi là người xác thực) của Blockchain.
Khác với Proof of Work (được sử dụng bởi Bitcoin) thì người sử dụng không cần có phần cứng mining đắt tiền hay một lượng điện lớn. Mạng lưới lựa chọn những cá nhân để validate (xác nhận) những block sẽ dựa trên một lượng coin mà người đó sở hữu. Số lượng coin có được ngày càng cao thì người dùng sẽ càng có thêm nhiều khả năng để lựa chọn làm validate – do đó nó mới có tên là Proof of Stake.
Tìm hiểu Proof of Stake
Những Validator sẽ tiếp tục xác minh những giao dịch ở trên mạng lưới hay gửi bằng chứng vào khối. Nếu như đúng, những Validator sẽ nhận thưởng chính là lạm phát của nền tảng Blockchain hay các chi phí giao dịch thu về. Ngược lại nếu sai thì họ sẽ chịu thiệt hại chính là mất hết tất cả hoặc lượng tài sản đã ký gửi trước đó.
Ví dụ Blockchain Terra sẽ đòi hỏi những người dùng Stake LUNA mới trở thành Validator. Ngoài ra, họ cũng được hưởng các chi phí giao dịch (và người dùng cũng có thể trả bằng các loại như UST, KRT, LUNA,…).
Xem thêm: Shadow Banking là gì? Các ngân hàng này đe dọa nền kinh tế như thế nào?
2️⃣ Đánh giá Proof of Stake
Hãy Đầu Tư sẽ giúp bạn đánh giá những ưu và nhược điểm của Proof of Stake như sau:
✅ Ưu điểm
- Không cần sử dụng máy có cấu hình cao và ai cũng có thể thiết lập node riêng trên máy tính hay serve chủ của riêng mình.
- Có thể Delegate (ủy quyền) cho Validator. Cụ thể là người dùng gửi coin cho những Validator để có thêm quyền vote và đổi lại người gửi sẽ nhận được phần thường mà không cần phải làm gì.
- Có thể mở rộng, tăng tốc độ giao dịch, cải thiện khả năng phân quyền vì việc validate thực hiện bởi bất cứ ai stake token trong mạng và tạo ra một mạng lưới phi tập trun.
- Tiết kiệm môi trường và không đòi hỏi tiêu thụ quá nhiều điện để hoạt động như là Proof of Work (ở trong Bitcoin chẳng hạn).
Xem thêm: Token là gì? Phân biệt Coin và Token
✅ Nhược điểm
Tuy nhiên, PoS cũng tồn tại khá nhiều nhược điểm ngay bên dưới đây:
- Nếu được ủy quyền hay là làm Validator, thì người sử dụng sẽ có thêm được một số lượng coin nhất định nhưng lại bị giam vốn đi hoặc mất giá coin và số lượng bù vào vẫn không thể hòa đủ vốn.
- Trường hợp cần unlock nên phải đợi một khoảng thời gian khá dài có khi là 1 tuần hay 2 tuần,… Thời gian quá lâu có thể khiến cho người đầu tư không thể nào trở tay kịp nếu như giá coin có điều chỉnh. Ví dụ, stake FTT token ở trên FTX nếu unlock phải tốn mất 2 tuần; LUNA unstake ở trên Terra Station thì sẽ tốn mất 15 ngày,…
- Vấn đề khóa token liên quan tới quản trị và ai khóa càng nhiều token thì tiếng nói của người đó sẽ có trọng lượng lớn hơn. Vì thế, các Validator cần có người dùng ủy thác token cho họ. Nó cũng dẫn tới trường hợp các blockchain mang tính tập trung vì một số ít người có quyền quá lớn và khiến dự án phải làm theo họ. Nhưng cũng có những ý kiến không có lợi ích gì cho dự án nhưng vẫn phải thực hiện.
- Khả năng bảo mật kém hơn vì ai cũng có thể trở thành validators chỉ bằng hình thức sở hữu một lượng lớn token. Nó cũng khiến mạng dễ bị tấn công 51% và những valodators có thể lạm dụng quyền lực của họ.
- Hệ thống khá phức tạp vì phải có sự phối hợp đáng kể giữa những bên liên quan để thiết lập đúng vào hệ thống Proof of Stake. Thỉnh thoảng nó có thể khó có được làm cho có sự chậm trễ ở trong hệ thống.
Trên đây chỉ là một số nhược điểm chính có liên quan tới Proof of Stake. Chúng ta có thể thấy dù mang tới một số lợi ích nhưng rủi ro tiềm ẩn là luôn có. Trong thời gian tới thì các blockchain sẽ còn tiếp tục phát triể và sẽ giải quyết được những bất cập này.
Ưu và nhược điểm của Proof od Stake
3️⃣ Cách thức Proof of Stake hoạt động
Thay vì khai thác những token mới thì khi dùng PoS được dùng để xác định các giao dịch và đổi lấy những phần thưởng. Số phần thưởng cũng sẽ tỷ lệ thuận với số token mà những người dùng nắm giữ. Nó có nghĩa là số người nắm giữ token lớn hơn sẽ có những động lực lớn hơn để xác thực những giao dịch vì học có thể kiếm được nhiều phần thưởng hơn.
Các phần thưởng này cũng có thể đến từ việc lạm phát những token cũa dự án (nó được phân định sẵn ở trong token allocation hoặc là vô hạn như nền tảng Ethereum 1.0, Mina Protocol,…). Một số loại khác sử dụng chi phí giao dịch như Terra đã nhắc đến bên trên.
Hiện nay, có rất nhiều cách để thực hiện PoS nhưng phương pháp chủ yếu thường thấy nhất là “Bằng chứng cổ phần được ủy quyền” (DPoS). Người dùng sẽ bỏ phiếu vào cho các validator, validator sau đó sẽ tự chịu trách nhiệm để xác minh những giao dịch, cam kết với blockchain. Validator sẽ được thưởng chi phí giao dịch và cũng phải có lượng token nhất định nhằm để đạt được điều kiện vào vị trí của mình.
Hệ thống sẽ được tạo nên để ngăn chặn sự tập trung hóa vì người xác nhận sẽ được cộng động lựa chọn thay vì chỉ định bởi 1 thực thể duy nhất. Nó cũng có nghĩa là những người dùng chỉ có thể kiếm được phần thưởng ngay cá khi không hề nắm giữ một số lượng lớn token vì chỉ cần ủy thác phiếu bầu chó những validator.
Vấn đề Staking không đơn thuần chỉ gói gọn ở trong Blockchain, mà hiện nay nó cũng là dự án thông thường nhằm giảm đi nguồn cung và giảm áp lực bán. Ngược lại, người dùng có thể chấp nhận khóa token để nhận những phần thưởng trong token dự án.
Cách thực hiện này áp dụng khá rộng rãi nhưng nó cũng là một con dao hai lưỡi nguy hiểm như sau:
- Trong thời gian khóa mà dự án hoạt động ổn, chứng minh được vì sao phải giữ token mà không bán thì sau các chu kỳ khóa sẽ không có áp lực bán.
- Đội ngược nếu như trong khoảng thời gian này mà vẫn không có khả năng thay đổi thì khả năng rất cao là họ sẽ xả hết những token thưởng với gốc và dự án sẽ bị tổn thất nặng nề hơn.
Cách thức hoạt động
4️⃣ Những câu hỏi về Proof of Stake
✅ Proof of Stake có an toàn không?
Trên thực tế, PoS chỉ là công cụ và thứ cần phải quan tâm tới dự an toàn chính là dự án. Nếu dự án là thật thì Stake token thì nó sẽ giúp cho bạn có thêm phần thưởng và nó cũng là cách giúp cho người dùng góp phần xây dựng những dự án mà không cần phải biết code.
Nếu như dự án bị kém chất lượng hay có bảo mật không tốt thì khả năng cao coin bị khóa vào sẽ mất hay giảm giá nghiêm trọng.
✅ Cách đào PoS ra sao?
Để đào PoS thì có thể thực hiện theo 5 bước như sau:
- Bước 1: Mua 1 lượng coin nhất định mà bạn muốn đào và đơn giản nhất là ở trên những sàn giao dịch uy tín như Huobi, Binance,…
- Bước 2: Tải ví của coin đó về máy và đồng bộ với máy tính, quá trình đồng bộ thì máy tính phải kết nối với internet liên tục và thời gian này dài hay ngắn cũng sẽ khác nhau theo từng loại coin.
- Bước 3: Khi đồng bộ xong thì người dùng cho chạy máy liên tục 24/24 để stake. Nên mua VPS để stake vì nó sẽ tiết kiệm tiền điện để vận hành máy chủ, tiền đầu tư phần cứng, không gian lắp gọn nhẹ hơn,…
- Bước 4: Sau khi bạn trữ coin ở trong ví trong 1 thời gian thì sẽ bắt đầu đi giành block. Nếu như coin đã chiếm được block vào cũng tạo thành block mới thì nhận lãi chuyển vào ví của bạn.
- Bước 5: Trường hợp không muốn stake hoặc đào coin PoS nữa bạn chỉ cần chuyển coin từ ví lên sàn và bán nó đi.
PoS có hình thức đào coin theo dạng cổ phần, nó cũng tương đương với lượng coin mà người dùng đã đào được phụ thuộc vào số lượng coin mà họ đang giữ, tỷ lệ % stake của team DEV coin đó cho phép. Ví dụ ta có tỷ lệ coin Buzz ở mức 1200%/năm, ở EMB 7200%/năm và B3 10000%/năm.
Việc đào coin không hề đơn giản mà bỏ coin vào ví và sẽ treo trong 24/24 là người dùng sẽ có mức lãi khủng. Nhằm để nhận được mức lãi cao nhất thì người dùng cần có mức Weight cao để cạnh tranh cùng với những staker khác nhau. Đây cũng là mục đích để chiếm thêm được block nhanh nhất và nhận coin.
✅ Weight đào coin PoS là gì?
Weight hay còn được biết đến là cân nặng của coin PoS gồm có độ tuổi của coin và số lượng coin mà người dùng cần phải staking. Ở trong độ tuổi coin thì thời gian để số coin đó trưởng thành khi nạp vào coin chính là ví coin. Thường thời gian này sẽ mất khoảng vài giờ tới vài ngày tùy vào từng loại coin khác nhau.
Ngay sau khi coin trưởng thành thì mức weight sẽ tăng lên và khả năng giành được block càng lớn nhưng ở trong thời gian đầu chúng ta sẽ mất khá lâu mới có thể có được coin PoS vì:
- Block đầu tiên đào được khi đã đủ weight thì có toàn bộ coin cho người dùng thì chỉ đào được 1 block duy nhất và số coin này mới được chia đều ra nhiều block trong những lần sau.
- Sau một khoảng thời gian từ 1 tới 2 tuần thì thu nhập mới bắt đầu ổn định do mạng lưới này đã được hình thành.
- Trong quá trình stake, không thêm hay bớt coin vì sẽ có thể xóa hết công sức xây mạng lưới netweight và phải chờ tạo lại.
Trên đây là những thông tin về Proof of Stake mà Hãy Đầu Tư đã chia sẻ cho bạn. Hy vọng bạn đã tìm hiểu được nhiều kiến thức bổ ích. Theo dõi chuyên mục cryptocurency để đọc nhiều bài viết hấp dẫn khác nhé!
Nguồn bài viết được Hãy Đầu Tư tìm hiểu tại:
- coin98.net – Proof of Stake PoS là gì? Hướng dẫn 05 bước đào PoS coin – 11/12/2022
