Forex Là Gì? Làm Sao Để Bắt Đầu Với Forex? Đầu Tư Forex Hiệu Quả?

Lãi suất tiền gửi giảm còn 6%/năm, bất động sản liên tục thủng đáy, thị trường vàng đầy rủi ro, nhiều người có tiền nhàn rỗi đang tìm đến loại hình đầu tư mới và đầy xa lạ: đầu tư forex.

Trong bài viết này, tôi sẽ dẫn dắt bạn từ những khái niệm, những thuật ngữ cơ bản nhất cho đến những kiến thức chuyên sâu về thị trường forex. Quá trình hấp thụ những kiến thức trong bài viết và trong website này sẽ dần đưa bạn trở thành một trader chuyên nghiệp.

Thực ra những hướng dẫn đầu tư đó đã nằm ở trong các phần khác nhau của website. Ở đây tôi chủ yếu tập hợp và dẫn dắt nhằm định hướng các bước đi cho bạn sao cho nhanh và chuẩn xác nhất.

Forex là gì?

Forex là một kênh đầu tư tài chính bên cạnh các kênh đầu tư tài chính khác như chứng khoán, bất động sản, vàng,… Nói đến giao dịch forex là nói đến thị trường mua bán, trao đổi tiền tệ nước ngoài. Thị trường forex còn được gọi với tên tiếng Việt là thị trường ngoại hối. Forex là viết tắt của Foreign Exchange, còn được viết gọn hơn nữa là FX.

Forex là thị trường phi tập trung (OTC), không có một trung tâm hay địa điểm cụ thể để các bên giao dịch với nhau. Tất cả được kết nối thông qua hệ thống internet toàn cầu.

Thị trường forex là nơi tạo ra tính thanh khoản gần như tuyệt đối cho hệ thống tài chính quốc tế. Nhờ đó mà quá trình giao thương hàng hóa giữa các quốc gia được thuận lợi.

Forex là thị trường đầu cơ khổng lồ lớn nhất thế giới. Hoạt động giao dịch forex hiện nay cũng chủ yếu là dạng đầu cơ kiếm lời.

Hoạt động đầu cơ được thực hiện dưới dạng giao dịch hợp đồng chênh lệch (Contract For Difference – CFD). Theo đó, bạn giao dịch forex thực chất là bạn đang mua bán các tỷ giá chứ không phải là mua bán các đồng tiền. Thông qua đó mà tỷ giá tiền tệ trên thế giới được thiết lập. Điều này nghe có vẻ hơi lạ lẫm với các nhà đầu tư Việt Nam, nhưng đây lại là một thị trường giao dịch với hơn 5.000 tỷ USD môt ngày, lớn gấp hàng chục lần thị trường chứng khoán toàn cầu cộng lại.

Các động lực thúc đẩy giao dịch trên thị trường forex là gì ?

Hoạt động giao dịch forex xuất phát từ các động lực chính là:

• Nhu cầu trao đổi tiền tệ để thực hiện các hoạt động giao thương hàng hóa của các doanh nghiệp giữa các quốc gia.
• Nhu cầu chuyển lợi nhuận từ các doanh nghiệp hoạt động ở nước ngoài về quy đôi thành tiền quốc gia của họ.
• Hoạt động dự trữ ngoại hối và thực hiện các chính sách tiền tệ của các Chính phủ.

Tuy nhiên đó chỉ là động lực chính ban đầu để thúc đẩy sự phát triển của thị trường forex. Ngày nay, khoảng 90% các hoạt động giao dịch forex là đầu cơ kiếm lời, tức mua đi bán lại nhằm ăn chênh lệch trong một khoảng thời gian ngắn.

Để hình dung về độ lớn của thị trường forex, bạn hãy so sánh với thị trường chứng khoán New York của Mỹ có khối lượng giao dịch 250 tỷ USD/ngày, so với 5.000 tỷ USD/ngày của thị trường forex.

Cấu trúc và các bên tham gia thị trường forex

Để hiểu sâu hơn forex là gì? thì bạn cần phải hiểu rõ cấu trúc của thị trường forex.

Cấu trúc của thị trường forex

Mặc dù forex là một thị trường phi tập trung (OTC), nhưng nó được phân chia ra nhiều cấp độ.

Ở tầng trên cùng là các ngân hàng Trung ương, ngân hàng lớn và các ngân hàng vừa và nhỏ. Các ngân hàng này giao dịch với nhau thông qua hai nền tảng điện tử lớn là Reuters Dealing Trading Platform và Electronic Brokering Services (EBS) và một số nền tảng điện tử nhỏ khác. Những giao dịch này gọi là hệ thống giao dịch liên ngân hàng (Interbank).

Các bên tham gia thị trường forex

Các bên tham gia thị trường forex bao gồm:

#1 NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG

Ngân hàng trung ương của các nước luôn cần dự trữ ngoại hối để đảm bảo cho việc thực hiện các chính sách tiền tệ được hiệu quả.

Các ngân hàng trung ương có thể tham gia trực tiếp vào thị trường ngoại hối bằng cách mua bán ngoại tệ để làm thay đổi cung cầu ngoại tệ dẫn đến làm thay đổi tỷ giá các đồng tiền. Hoặc can thiệp gián tiếp bằng cách tăng giảm lãi suất cơ bản.

#2 NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

Các ngân hàng thương mại giao dịch forex với hai mục đích chính.

Thứ nhất là nhằm phục vụ các nhu cầu về ngoại tệ của khách hàng. Hầu hết khách hàng này là các doanh nghiệp có giao thương hàng hóa với nước ngoài. Hoạt động này thực hiện thông qua các chi nhánh của ngân hàng tại các địa phương. Đây không phải là giao dịch hợp đồng chênh lệch (CFD) và cũng không phải là hoạt động đầu cơ.

Thứ hai là chính các ngân hàng thương mại cũng tham gia vào việc đầu tư tiền tệ trên thị trường forex nhằm kiếm lời.

Để cân đối nguồn ngoại tệ thì các ngân hàng thương mại và cả các ngân hàng Trung ương giao dịch với nhau thông qua các nền tảng như Reuters, EBS,… ở phần thượng tầng như mô hình trên.

#3 CÁC FOREX BROKER

Các nhà môi giới forex (sàn forex) là nơi cung cấp các nền tảng để những khách hàng đầu cơ mở tài khoản forex. Trên thế giới hiện nay có hàng trăm sàn môi giới forex chính thức như vậy. Sàn forex không tham gia giao dịch, họ chỉ là đơn vị trung gian cung cấp dịch vụ forex cho khách hàng và hưởng phí giao dịch của khách (Spread và Commission).

Những nền tảng giao dịch mà tất cả các Forex Broker đang sử dụng để cung cấp cho khách hàng nhỏ lẻ hiện nay đều không thể thiếu phần mềm MT4 và MT5.

Forex Broker kết nối với các ngân hàng để cung cấp báo giá cho khách hàng, đồng thời đẩy lệnh giao dịch của khách vào hệ thống điện tử giao dịch forex quốc tế.

Chính sự kết hợp giữa các Forex Broker với các ngân hàng đã tạo ra khả năng phân nhỏ các lệnh lớn từ thượng tầng liên ngân hàng khiến cho rất nhiều người có thể tham gia vào thị trường forex chứ không chỉ có giao dịch giữa các ngân hàng. Hoạt động này đã thúc đẩy tính thanh khoản của thị trường forex lên rất cao. Chính vì vậy mà bên bán luôn có thể tìm được bên mua tại các mức giá nhất định và ngược lại.

#4 NHỮNG MARKET MAKER (NHÀ TẠO LẬP THỊ TRƯỜNG)

Những Market Maker nhìn bề ngoài có vẻ giống như một Forex Broker, họ cũng thiết lập nền tảng giao dịch với khách hàng nhỏ lẻ, nhưng thực chất họ không có kết nối trực tiếp với các ngân hàng. Các lệnh không được kết nối và chuyển ra thị trường giao dịch forex quốc tế. Lợi nhuận của họ một phần đến từ phí giao dịch của khách hàng, phần lớn còn lại đến từ tiền lỗ của khách.

Cơ sở cho cách làm này của các Market Maker là họ tin rằng hầu hết khách hàng sẽ bị thua lỗ nên họ giao dịch đối ứng trực tiếp với lệnh của khách, và hiển nhiên là họ mâu thuẫn lợi ích với khách. Những Market Maker không được quản lý theo luật nào cả và họ tự tạo ra thị trường nên gọi là Market Maker.

#5 CÁC NHÀ ĐẦU CƠ VÀ TRADER NHỎ LẺ GIAO DỊCH FOREX ĐỂ KIẾM LỜI.

Trước đây việc giao dịch forex chỉ dành cho các ngân hàng gọi là giao dịch liên ngân hàng. Nhưng từ năm 2000 trở lại đây, với sự phát triển nhanh chóng của internet và các phần mềm giao dịch thì mọi tổ chức, cá nhân đều có thể kết nối và giao dịch trực tiếp với các nhà đầu tư ngoại hối trên toàn thế giới.

Các nhà đầu cơ có thể là một quỹ đầu tư ngoại hối, hoặc một cá nhân như bạn và tôi mở tài khoản tại một sàn forex để tự giao dịch.

Hoạt động đầu cơ được thực hiện dưới dạng giao dịch hợp đồng chênh lệch (CFD) như nói ở trên. Hiện nay, khoảng 90% các hoạt động giao dịch trên thị trường forex là đầu cơ.

#6 CÁC KHÁCH HÀNG NHỎ LẺ GIAO DỊCH MUA BÁN TIỀN TRỰC TIẾP

Cả 4 nhóm đối tượng trên đều trực tiếp tham gia vào mạng lưới internet quốc tế để giao dịch forex. Ngoài ra còn một nhóm đối tượng nữa cũng tham gia vào thị trường forex, nhưng không tham gia vào hệ thống giao dịch internet. Họ là các khách hàng nhỏ lẻ mua bán tiền tệ thông qua chi nhánh của các ngân hàng thương mại hoặc các tiệm vàng…. chứ không mở tài khoản giao dịch qua các Forex Broker.

Mục đích của họ là phục vụ nhu cầu thương mại (mua hàng nước ngoài hoặc đi du lịch, hoặc đổi tiền để trả lương cho nhân viên quốc tế bằng đồng USD…). Đối tượng này có thể là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, các công ty đa quốc gia và các cá nhân.

Hàng hóa giao dịch trên thị trường forex là gì ?

Hàng hóa giao dịch trên thị trường forex chủ yếu là các cặp tiền tệ. Ngoài ra còn có dầu thô, kim loại (vàng, bạc, platilum…), các chỉ số chứng khoán, một số cổ phiếu lớn, các đồng tiền ảo (Bitcoin, Etherium, Litcoin….).

Lưu ý: Một cặp tiền tệ thường được ký hiệu dạng A/B, tuy nhiên, để cho gọn thì trong các giao dịch, người ta thường viết là AB. Ví dụ cặp EUR/USD thì thường được viết thành EURUSD.

Các cặp được giao dịch nhiều nhất là các cặp tiền tệ chính, đó là: EURUSD, GBPUSD, AUDUSD, USDJPY, USDCAD và USDCHF.

Một số hàng hóa giao dịch trên thị trường forex. Hình ảnh được chụp từ phần mềm MT4.

Thời gian và địa điểm giao dịch của thị trường forex – Giao dịch forex ở đâu?

Thị trường forex không có địa điểm giao dịch cụ thể, nó hoạt động dựa trên hệ thống kết nối internet toàn cầu. Chính vì vậy nó hoạt động liên tục 24 giờ một ngày, trừ 2 ngày nghỉ cuối tuần.

Việc giao dịch chủ yếu được thực hiện trên các tài khoản của các tổ chức, cá nhân trên khắp thể giới được mở tại các sàn forex quốc tế. Như vậy bạn chỉ cần một chiếc máy tính cá nhân có kết nối internet là có thể đăng ký mở tài khoản, nạp tiền và giao dịch.

Các trung tâm giao dịch forex lớn của thế giới bao gồm: Úc, Singapore, Nhật, Hong kong, Thượng Hải, Ấn Độ, Châu Âu và New York. Nói phiên Úc, Phiên Âu… là căn cứ vào giờ làm việc hành chính của các nước đó. Trên thực tế có nhiều trader giao dịch cả giờ nghỉ. Tuy nhiên, trong giờ hành chính thì khối lượng giao dịch lớn hơn rất nhiều. Khi khu vực này hết giờ làm việc thì trader ở các khu vực khác vẫn đang thức và làm việc.

Đặc điểm của thị trường forex

Ngoài đặc điểm quan trọng là giao dịch suốt 24 giờ một ngày (trừ hai ngày nghỉ cuối tuần) và được kết nối toàn cầu qua hệ thống internet thì bạn nên lưu ý một số đặc điểm quan trọng khác như sau:

#1 Giao dịch forex là loại giao dịch hợp đồng chênh lệch CFD

Khác với các hàng hóa thông thường, giao dịch forex là giao dịch hợp đồng chênh lệch (CFD). Nó giống với giao dịch chứng khoán phái sinh hơn là chứng khoán thông thường. Chính vì vậy mà bạn có thể mua trước bán sau hoặc bán trước mua sau cũng được, miễn là bạn đoán đúng hướng đi của giá thì sẽ có lợi nhuận, ngược lại sẽ thua lỗ.

Khi bạn đã mở một lệnh (mua hoặc bán) thì bạn buộc phải đóng lệnh đó thì mới hiện thực hóa khoản lỗ hay lãi đó, còn khi chưa đóng lệnh thì nó chỉ là khoản lỗ hay lãi tiềm năng mà thôi. Đây cũng là cơ sở để thực hiện một số chiến lược giao dịch nhất định, vì thị trường luôn giao động, đôi khi một lệnh đang có vị thế lỗ, nhưng sau một thời gian nó có thể quay đầu trở thành một lệnh lãi và ngược lại.

#2 Khối lượng giao dịch lớn, thanh khoản cao

Với khối lượng giao dịch khoảng 5.000 tỷ usd/ngày thì thị trường forex có tính thanh khoản gần như tuyệt đối. Điều này có nghĩa là rất khó để một cá nhân hay tổ chức nào có thể thao túng được thị trường. Đây là sân chơi công bằng hơn nhiều so với thị trường chứng khoán và các thị trường khác. Vì vậy mà bạn có thể yên tâm giao dịch mà không sợ bị thao túng giá.

#3 Giao dịch forex thường sử dụng đòn bảy cao

Các nhà đầu cơ giao dịch forex sử dụng đòn bảy tài chính rất cao. Với công nghệ hiện đại ngày nay, các sàn forex có thể cho bạn vay mượn số tiền lên đến hàng ngàn lần số tiền vốn ký quỹ của bạn mà họ vẫn có thể quản lý được rủi ro.

Chỉ với số vốn 1.000 usd kỹ quỹ, bạn có thể được sử dụng số tiền lên tới 1.000.000 usd để giao dịch. Vâng bạn không đọc nhầm đâu, tôi nói “một triệu usd”. Nhưng đòn bảy càng cao thì rủi ro và lợi nhuận cũng cao. Bạn có thể đạt được mức lợi nhuận lớn, nhân tài khoản của mình lên hàng chục lần trong một ngày, nhưng cũng có thể đốt cháy nó trong vài giờ. Thậm chí sàn FBS còn có thể cho bạn sử dụng đòn bảy lên đến 3.000 lần!

#4 Giao dịch forex có độ rủi ro cao

Với đặc điểm là sử dụng đòn bảy cao như nói ở trên nên độ rủi ro trên thị trường forex cũng rất cao. Dễ hiểu thôi, vì lợi nhuận cao luôn đi kèm với rủi ro cao mà.

Giao dịch forex như thế nào?

#1 Bắt đầu để giao dịch forex

Cũng giống như giao dịch trên thị trường chứng khoán, để giao dịch forex, thì bạn cũng mua và bán để kiếm lời. Thay vì hàng hóa trên thị trường chứng khoán là các loại cổ phiếu thì hàng hóa trên thị trường forex là các cặp tiền tệ, vàng, dầu, các chỉ số chứng khoán, thậm chí cả tiền ảo …..

Để giao dịch forex thì bạn phải mở tài khoản tại một sàn forex và nạp tiền rồi sử dụng phần mềm do sàn forex cung cấp. Hiện nay hầu như tất cả các sàn forex đều cung cấp phần mềm MT4/MT5 cho các nhà đầu tư giao dịch. MT4 là một nền tảng giao dịch do công ty MetaQuotes của Nga phát triển và được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.

#2 Ví dụ về giao dịch forex:

Ví dụ, cặp tỷ giá EUR/USD đang có tỷ giá là 1.3658. Nếu bạn bán EURUSD tại mức giá đó thì khi tỷ giá xuống còn 1.3638 tức là bạn lãi 20 pips. Chẳng hạn với khối lượng bán là 1 lot thì bạn sẽ lãi 200 usd. Ngược lại với trường hợp bạn mua trước bán sau cũng vậy.

Lưu ý: Một trong những ưu điểm khác biệt của thị trường forex so với thị trường chứng khoán là việc giao dịch forex có hai chiều. Bạn mua trước bán sau, hoặc bán trước mua sau cũng được. Miễn là bạn dự đoán đúng hướng đi của tỷ giá thì bạn  sẽ kiếm được lợi nhuận, dự đoán sai thì bạn sẽ bị thua lỗ. Khái niệm mua và bán trên thị trường forex chỉ có nghĩa tương đối và nó còn được gọi với cái tên là LONG và SHORT. LONG được hiểu là mua, còn SHORT được hiểu là bán.

Hướng dẫn cách giao dịch forex

Vì cách đầu tư hiệu quả quá dài và nhiều vẫn đề nên tôi sẽ để nó ở một bài viết khác. Nhưng trước hết bạn có thể xem một vài phương pháp phân tích và chiến lược đầu tư forex.

Cũng giống như trong thị trường chứng khoán, người ta có thể phân chia ra hai trường phái đầu tư chính.

#1 PHÂN TÍCH CƠ BẢN TRÊN THỊ TRƯỜNG FOREX LÀ GÌ ?

Trường phái phân tích cơ bản dựa trên các chỉ số, thông tin kinh tế của các quốc gia. Các chỉ số chính là lãi suất, lạm phát, cán cân thương mại, tỷ lệ thất nghiệp, chỉ số sản xuất công nghiệp, bản lẻ, dự trữ ngoại hối…..

#2 PHÂN TÍCH KỸ THUẬT TRÊN THỊ TRƯỜNG FOREX LÀ GÌ ?

Trường phái phân tích kỹ thuật dựa vào các chỉ báo, mẫu hình trên biểu đồ giá để dự đoán. Phương pháp của nó là dựa trên các dữ liệu trong quá khứ của giá để dự đoán diễn biến của giá trong tương lai. Vì vậy hầu hết các chỉ báo trong phân tích kỹ thuật để được chế biến ra từ đường giá.

Nền tảng của phân tích kỹ thuật dựa trên Lý thuyết Dow. Lý thuyết này được Dow đúc rút từ thị trường chứng khoán Mỹ vào khoảng cuối thế kỷ 19. Có 6 nguyên lý căn bản trong Lý thuyết Dow, nhưng hai nguyên lý quan trọng nhất đó là:

1. Giá cả thị trường phản ánh mọi yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá của hàng hóa.
2.  Sự di chuyển của giá không phải là sự ngẫu nhiên thuần túy. Nó di chuyển trong những xu hướng qua các giai đoạn khác nhau và được lặp đi lặp lại qua thời gian. Các xu hướng được củng cố bởi khối lượng giao dịch.

Các phương pháp và chiến lược giao dịch forex

Do đặc điểm của thị trường forex là giao dịch liên tục 24/24; mua trước bán sau hay bán trước mua sau cũng được; được phép sử dụng đòn bảy cực cao; thị trường luôn biến động theo tin tức và theo kỹ thuật…nên các trader có thể sáng tạo ra vô vàn các chiến lược giao dịch khác nhau.

Cảnh báo rủi ro khi tham gia thị trường forex

#1 Rủi ro về thị trường khi giao dịch forex

Đầu tư trên thị trường forex có độ rủi ro cao, không phù hợp với tất cả mọi người. Bạn nên cân nhắc kỹ trước khi tham gia vào thị trường này.

Hãy tìm hiểu thật kỹ Forex là gì cùng những phương pháp và chiến lược giao dịch hiệu quả được hướng dẫn rất chi tiết trong website này.

Bạn chỉ nên phân bổ một phần tiền nhàn rỗi của mình vào lĩnh vực forex. Tuyệt đối không được đi vay tiền để đầu tư forex.

• Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett tin rằng nhà đầu tư nên tránh sử dụng tiền vay mượn để mua cổ phiếu.

#2 Rủi ro lừa đảo trên thị trường forex

Thị trường forex rất lớn và có rất nhiều đối tượng tham gia. Ngoài những đối tượng tham gia chính như được liệt kê ở trên, còn có những thành phần khác hoạt động dịch vụ trong lĩnh vực forex như: Mở lớp đào tạo forex, bán robot, giao dịch ủy thác (đầu tư hộ)….

• Có rất nhiều kẻ đầu tư thất bại, có chút kinh nghiệm cùng với tài ăn nói dụ dỗ khách hàng đã đứng ra mở các trung tâm đào tạo, các khóa học ngàn đô. Thu nhập chính của họ là từ phí đào tạo của các bạn chứ không phải từ đầu tư forex. Họ bán những kiến thức tầm thường mà bạn có thể tìm kiếm trên mạng internet với giá hàng ngàn usd. Vậy là chưa tham gia đầu tư thì bạn đã mất tiền ngay từ vòng gửi xe.
• Nhiều người thì kiếm tiền bằng cách bán robot giao dịch. Một số loại robot phát huy tác dụng trong những tình huống thị trường nhất định, nhưng hầu hết chúng sẽ đưa bạn đến cháy tài khoản. Hãy thử nghĩ xem, nếu robot đó có thể kiếm được tiền cho họ thì chẳng có cá nhân hay tổ chức nào đem đi bán bảo bối của mình cho người khác. Nhưng vì cơn mê tiền của bạn, bạn rất dễ bị họ dụ dỗ bằng những lời dụ dỗ và lập luận nghe có vẻ hợp lý.
• Ngoài ra còn có một bộ phận trader bị ảo tưởng vào khả năng của mình. Họ nghĩ rằng mình giỏi và đi tìm những người có vốn nhàn rỗi để ủy thác cho họ đầu tư hộ rồi ăn chia lợi nhuận, trong khi họ không có bằng chứng chứng minh được năng lực của mình. Những bằng chứng có chăng chỉ là những kết quả thắng trong một giai đoạn nhất định, nhưng họ lại không show cho bạn những lúc mà tài khoản bị cháy te tua!
• Ngoài ra còn có nhiều sàn forex không uy tín có thể dùng các chiêu trò kỹ thuật để làm hao hụt tài khoản của bạn. Vậy nên khi tham gia giao dịch trên thị trường forex, việc đầu tiên là bạn phải mở tài khoản forex tại một sàn forex uy tín trên thế giới.

Xin lưu ý: Hiện tại pháp luật Việt Nam chưa cho phép mở sàn forex (ngoại hối). Tất cả các sàn của Việt Nam đều là sàn chui. Chúng không kết nối trực tiếp với thị trường quốc tế và mang tính chất lừa đảo. Nếu bạn mở tài khoản tại các sàn chui của Việt Nam sẽ không được pháp luật bảo vệ.

Bạn phải mở tài khoản tại một sàn forex uy tín trên thế giới và được pháp luật quốc tế bảo vệ. Hiện nay có rất nhiều sàn ngoại hối uy tín đã tích hợp Tiếng Việt vào website của họ và được hỗ trợ trực tuyến bởi chuyên viên người Việt.

—